Amputacja podudzia, jeśli jest wykonana na odpowiedniej wysokości, może zapewniać pacjentowi dużą sprawność ruchową oraz komfort psychiczny.
Lej protezowy
To miejsce gdzie proteza styka się z kikutem. Jego zadanie polega na stworzeniu odpowiedniego podparcia masy ciała oraz przeniesienie ruchu kikuta protezie.
W przypadku kikutów długich i średnich stosuje się lej PTB.
Lej taki obejmuje polowe rzepki i część kłykci kości udowej, a ciężar ciała opiera się głownie na półeczce podrzepkowej oraz na pozostałej części kikuta.
W przypadkach krótkich kikutów goleni oraz u kobiet, używa się lej PTS. Lej ten obejmuje od góry całą rzepkę oraz kłykcie kości udowej i nie pozwala protezie spaść, jednak kosztem ograniczenia pełnego prostowania w stawie kolanowym. Lej PTB bardzo często wymaga zawieszenia na pasku nadkolanowym, który uciska dolna część uda, konsekwencją tego jest zanik i osłabienie mięśnia czterogłowego. Problem ten może rozwiązać lej silikonowy, jednak jest on stosunkowo drogi. Stosuje się także kapy kolanowe , które szczelnie łączą protezę z ciałem pacjenta i zapewniają dobrą sterowność protezy podudzia.
Lej KBM może być stosowany w przypadku każdej długości kikuta goleni. Obejmuje on kłykcie kości udowej i dolną część rzepki. W przypadku użycia tego leja, nie jest wymagane zawieszenie na pasku. Można stosować także leje silikonowe do protezy.
Leje pełnokontaktowe sprawdzają się jako dobre i wygodne zaopatrzenie nie tylko przy amputacji na wysokości goleni, ale także uda. Ciśnienie rozkłada się równo na całej powierzchni, powodując, ze miejsca bardziej wrażliwe są mniej obciążone. W ten sposób unika się uszkodzeń skory, otarć, odleżyn oraz polepsza się ukrwienie kikuta. Nowoczesne leje silikonowe do protezy lub żelowe goleni, gwarantują elastyczny kontakt z kikutem, dobrze przylegają i wykluczają drgania protezy podczas chodzenia.
Protezy goleni
Mają budowę zewnątrzszkieletową lub wewnątrzszkieletową. Lej protezowy jest najważniejszym elementem funkcjonalnym protezy, a jego dobre dopasowanie oraz możliwość wymiany zapewnia proteza wewnątrzszkieletowa. Wymiana leja w protezie skorupowej jest nieopłacalna, ponieważ może stanowić nawet 90% wartości protezy.
Podczas używania protezy miedzy lejem kikutowym a kikutem goleni działają wzajemne siły. W trakcie chodzenia występuje faza pełnego obciążenia kończyny amputowanej, wtedy ich działanie jest najważniejsze. Siła występująca w fazie podparcia uzależniona jest od masy ciała.
Nadmierny nacisk na określoną powierzchnię kikuta, często boczną, powoduje ból. Siły nacisku zmniejsza się poprzez odpowiednie ustawienie protezy podudzia.
Ważny jest także sposób ustawienia stopy protezy. Ustawienie stopy protezowej wobec drugiej stopy powinno być tym bardziej równoległe im dłuższy jest kikut. Krótki kikut wymaga ustawienia stopy protezowej w odwiedzeniu. Tym sposobem ogranicza się nacisk na boczną powierzchnie kikuta.
Stopa protezowa
To ważny element konstrukcyjny. Pełni funkcje podporową jak również dynamiczną. Przyjmuje czynności stawu skokowego oraz śródstopia. W związku z tym działająca na nią siła ciężkości ciała oraz siła oporu podłoża stwarza konieczność wykonania jej z materiału o właściwościach odwracalnego odkształcenia i elastyczności.
Stopa protezowa typu SACH składa się z drewnianego rdzenia, elastycznego klina piętowego i elastycznego przedstopia. Te elementy poddają się naciskowi, co pozwala na zbliżone do naturalnego zgięcie palców i amortyzację w momencie wykroku kiedy pięta styka się z podłożem.
Stopa dynamiczna zapewnia lepszą funkcję lokomocyjną, mniejszy wydatek energetyczny i większą estetykę chodu. Mają one pokrycie kosmetyczne, barwą i wyglądem przypominające naturalną skórę. Wykonuje się je z lekkich wytrzymałych materiałów, które ułatwiają chodzenie i bieganie. Dodatkową zaletą jest możliwość modyfikacji w zależności od indywidualnych potrzeb chorego. Odrębną grupę stanowią stopy dynamiczne używane przez osoby uprawiające wyczynowo sport. Dobiera się je w zależności od m.in. dyscypliny, np. osoby korzystające z basenu mogą być zaopatrzone w stopę protezową z podeszwą antypoślizgową.
